Beyin Sağlığı İçin Ne Yapmalıyım?
Her beyin yaşla birlikte değişir ve zihinsel işlev de onunla birlikte değişir. Zihinsel düşüş yaygındır ve yaşlanmanın en korkulan sonuçlarından biridir. Ancak bilişsel bozulma kaçınılmaz değildir. İşte beyin fonksiyonunu korumaya yardımcı olmanın yolları:
1. Zihinsel Uyarılmalar Edinilmeli
Bilim adamları, fareler ve insanlarla yapılan araştırmalar yoluyla zeki aktivitelerin sinir hücreleri arasındaki yeni bağlantıları uyardığını ve beynin yeni hücreler üretmesine, nörolojik ”plastisite” geliştirmesine ve gelecekteki hücre kaybına karşı bir koruma sağlayan fonksiyonel bir rezerv oluşturmasına yardımcı olabileceği bulunmuştur. Zihinsel olarak uyarıcı herhangi bir aktivite beyninizi geliştirmeye yardımcı olmalıdır.
2. Fiziksel Egzersiz Yapılmalı
Araştırmalar kaslarınızı kullanmanın da zihninize yardımcı olduğunu gösteriyor. Düzenli egzersiz yapan hayvanlar, beynin düşünmeden sorumlu olan bölgeye oksijen bakımından zengin kan getiren küçük kan damarlarının sayısını artırır. Bu, yaşlanan hayvanlarda daha iyi performans anlamına gelen daha verimli, plastik ve uyarlanabilir beyinlerle sonuçlanır. Egzersiz ayrıca kan basıncını düşürür, kolesterol seviyelerini iyileştirir, kan şekeri dengesine yardımcı olur ve zihinsel stresi azaltır, hepsi beyninize ve kalbinize yardımcı olabilir.
3. Diyet Geliştirilmeli
İyi beslenme vücudunuza olduğu kadar zihninize de yardımcı olabilir. Örneğin, meyve, sebze, balık, fındık, doymamış yağlar (zeytinyağı) ve bitki protein kaynaklarını vurgulayan Akdeniz tarzı bir diyet yiyen insanların bilişsel bozukluk ve bunama gelişme olasılığı daha düşüktür.
4. Kan Basıncı Yüksek Tutulmalı
Orta yaştaki yüksek tansiyon, yaşlılıkta bilişsel düşüş riskini artırır. Basıncınızı mümkün olduğunca düşük tutmak için yaşam tarzı modifikasyonunu kullanın. Yalın kalın, düzenli egzersiz yapın, alkolünüzü günde iki içecekle sınırlayın, stresi azaltın ve doğru yiyin.
5. Kan Şekeri Artırılmalı
Diyabet demans için önemli bir risk faktörüdür. Doğru yiyerek, düzenli egzersiz yaparak ve yağsız kalarak diyabetin önlenmesine yardımcı olabilirsiniz.
6. Kolesterol Geliştirilmeli
Yüksek LDL (”kötü”) kolesterol seviyeleri, demans riskinin artmasıyla ilişkilidir. Diyet, egzersiz, kilo kontrolü ve tütünden kaçınmak, kolesterol seviyenizi iyileştirmek için uzun bir yol kat edecektir. Ancak daha fazla yardıma ihtiyacınız varsa, doktorunuza ilaç isteyin.
7. Düşük Doz Aspirin Düşünülmeli
Bazı gözlemsel çalışmalar, düşük doz aspirinin demans, özellikle vasküler demans riskini azaltabileceğini düşündürmektedir. Aday olup olmadığınızı doktorunuza sorun.
8. Tütün Kullanımından Kaçınılmalı
Her türlü tütün kullanmaktan kaçının.
9. Alkolü Kötüye Kullanımdan Kaçınılmalı
Aşırı içme demans için önemli bir risk faktörüdür. İçmeyi seçerseniz, kendinizi günde iki içecekle sınırlayın.
10. Duyguların Bakımı Yapılmalı
Endişeli, depresif, uykudan yoksun veya bitkin insanlar, bilişsel işlev testlerinde düşük puan alma eğilimindedir.
11. Baş Korunmalı
Orta ve şiddetli kafa travmaları, teşhis kontrastları olmadan bile, bilişsel bozukluk riskini artırır.
12. Sosyal Ağlar Oluşturulmalı
Güçlü sosyal bağlar, daha düşük demans riski, daha düşük kan basıncı ve daha uzun yaşam beklentisi ile ilişkilendirilmiştir.
