İklim Özellikleri Sanayi Faaliyetlerini Nasıl Etkiler?

Sanayi, tüketicinin kullanımına uygun olarak çeşitli ham maddeler işlenerek yeni ürünler elde etmek için kullanılır. Bir sanayi tesisinin kurulabilmesi olması için öncelikle sermaye gerekir. Daha sonra sırasıyla ham madde, iş gücü, ulaşım ve pazar koşullarının yeterli olması gerekir. Hızlı ve kolay seri üretimi sağladığı ve artı değer katılmış ihraç malları ortaya çıkardığı için de sanayi ülke ekonomisi için çok önemlidir. Günümüzde ülkelerin gelişmişlik seviyesine bakılırken sanayi faaliyetleri de bir kriter haline gelmiştir.

Türkiye’de başlıca sanayi kolları şunlardır:

Besin(gıda) sanayi, tütün ve ispirtolu içkiler sanayi, dokuma ve deri giyim sanayi, maden sanayi, ulaşım araçları sanayi, kimya sanayi, orman ürünleri sanayi ve çimento cam seramik sanayisidir. Bu sanayi kolları arasında iklimden en çok etkilenenler besin, tütün ve alkollü içkiler, orman ürünleri sanayisidir.

İklim sanayi üzerinde etkili midir?

İklim şartlarının elverişli olmadığı şehirlerde diğer şehirlere nazaran sanayi faaliyetleri kısıtlı olacaktır. Çünkü hiç yağış almayan kurak bir bölgede denizin de olmadığı hesaba katılırsa sanayi için gerekli olacak soğutma sistemleri kullanılamaz. Ya da çok soğuk bir şehirde sanayi için kullanılacak ısıtma maliyetleri de kabaracaktır. Olumsuz iklim şartları piyasaya girecek sanayicileri bu bölgelerden kaçıracaktır. İklimin sanayi üzerindeki etkisi en az yükselti kadar önemlidir. İklimin getirdiği olumsuzlukları seçilecek sanayi faaliyetinin türüne göre avantaja çevirmek mümkündür. Türkiye’de bir sanayi tesisinin kurulmasının ve gelişmesinin önündeki en büyük problem iklim değil sermaye yetersizliğidir. İkinci büyük sorun ise enerjidir. Türkiye’de kullanımı çok olan doğal gaz Rusya’dan ithal edilmektedir. Bazı endüstrilerde kalifiyeli eleman sıkıntısı olsa da genç nüfusa bağlı olarak aktif nüfusun fazla olmasından ötürü iş gücü ile problemler yoktur. Çeşitli ham maddelerin varlığına bağlı olarak ham madde ile ilgili de sorunlar yoktur.

İklim sanayi kolları üzerinde ne derece önemlidir?

İklime bağlı olarak sanayi kolları gelişir. Örneğin yetiştirilebilmesi için yüksek sıcak değerleri gereken pamuk yaz aylarının en yüksek sıcaklıkların görüldüğü Adana, Diyarbakır gibi illerde yetişmektir. Bu nedenden dolayı da Adana sanayisinde pamuk önemli bir yer tutar. İç Anadolu Bölgesi yaz kuraklığına sahip olmasına rağmen gündüz sıcak gece ise soğuk olması nedeniyle günlük sıcaklık farkı fazladır.  Bu nedenle pamuk yetiştiriciliği yapılmaz. İklim  tarım ürünlerinin türünü belirlediği için özellikle besin (gıda) endüstrisinde kullanılacak ham maddeleri etkiler.

Türkiye’de iklime bağlı olarak gelişen sanayi kolları hangileridir?

Besin sanayisi ham maddelerin kolay bozulabilir olmasından dolayı ham maddenin çıkarıldığı yere yakın olmalıdır. İklim özelliklerine bağlı olarak şeker pancarı yetiştiriciliğinin en fazla yapıldığı İç Anadolu Bölgesi şeker fabrikalarının da en yoğun olduğu bölgedir.

Bitkisel yağ sanayisinin ham maddelerini zeytin, ayçiçeği, mısır ve pamuk oluşturur. Akdeniz iklimi dolayısıyla zeytin ağaçlarının varlığı nedeniyle Balıkesir ve İzmir’de, ayçiçeği için uygun sıcaklık değerlerine sahip olan Edirne ve Tekirdağ kentlerinde yağ fabrikaları bulunmaktadır. Pamuk ve mısır yetiştirilen Adana’da da yağ fabrikaları bulunmaktadır.

Alkollü içkilerin temelinde tarım ürünü olduğu için fabrikalar ham maddeye yakın olmalıdır. Şarap, bira ve rakı üretimi yapan fabrikalar Ege, İç Anadolu ve Marmara Bölgelerinde yoğunlaşmıştır.